Mając na względzie informacje docierające do nas od pracowników spółki posiadających licencję i pragnących uczestniczyć w kursie na świadectwo maszynisty, że planowane jest im obniżenie dotychczasowego wynagrodzenia wystąpiliśmy z poniższym pismem.
Niniejszym działając w imieniu Organizacji Zakładowej NSZZ „Solidarność” Transportu Kolejowego w Katowicach, na podstawie ustawy o związkach zawodowych (ustawa z dnia 23 maja 1991r. Dz.U.01.79.854 z późn. zm.), reprezentując zbiorowe interesy pracowników, pragniemy zając stanowisko w przedmiocie warunków pracy i płacy osób zatrudnionych w naszej spółce a rozpoczynających szkolenie i podnoszenie kwalifikacji zawodowych.
Poruszana materia dotyczy w szczególności planowanego podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracowników spółki wykonujących obecnie pracę np. na stanowisku kierownika pociągu. Osoby te zgodnie z ustaleniami z pracodawcą mają rozpocząć szkolenie, którego celem będzie podniesienie kwalifikacji zawodowych oraz uzyskanie wszelkich wymaganym uprawnień, świadectw i licencji, potrzebnych do wykonywania pracy na stanowisku maszynisty pojazdów trakcyjnych (czy też posługując się terminologią obecnie obowiązujących przepisów, na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz
z prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych).
Z informacji uzyskanych przez naszą organizację wynika, iż w związku z planowanym rozpoczęciem szkolenia i podnoszenia kwalifikacji zawodowych ww. osobom, pracodawca zamierza zmienić warunki pracy i płacy poprzez obniżenie otrzymywanego obecnie wynagrodzenia za pracę. Zwracamy uwagę na potencjalną sprzeczność takiego rozwiązania z przepisami prawa pracy, w niniejszym przypadku przede wszystkim z obowiązującym w naszym zakładzie pracy Zakładowym Układem Zbiorowym Pracy dla Pracowników Spółki Koleje Śląskie Sp. z o.o. (dalej jako ZUZP). Przede wszystkim podkreślenia wymaga, iż planowane szkolenie bez wątpienia wchodzi w zakres definicji podnoszenia kwalifikacji zawodowych zawartej w przepisach kodeksu pracy. Zgodnie z art. 1031 k.p. przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. W niniejszym przypadku spełnione są zatem ustawowe przesłanki podnoszenia kwalifikacji zawodowych, szkolenie odbywa się za zgodą pracodawcy i z wiedzy jaką posiada nasza organizacja, zawierane będą z pracownikami odrębne umowy dotyczące odbycia tego szkolenia, co pozwala na zachowanie uprawnień przewidzianych przepisami np. kodeksu pracy. Nadmieniamy także, iż z treści definicji legalnej pojęcia podnoszenia kwalifikacji zawodowych nie wynika, że ustawodawca chciał nadać mu jakieś szczególne znaczenie w języku prawnym, a w szczególności chciał zawęzić to pojęcie do zdobywania i uzupełniania wiedzy i umiejętności ściśle zawodowych, które dotyczą zawodu aktualnie wykonywanego przez pracownika. Wykładnia językowa terminu „podnoszenie kwalifikacji zawodowych” prowadzi do ustalenia, że oznacza on zdobywanie zarówno wiedzy ogólnej, jak i wiedzy i umiejętności zawodowych, które nie ograniczają się do zawodu aktualnie wykonywanego przez pracownika. Wykładnia funkcjonalna potwierdza wynikające z wykładni językowej szerokie rozumienie tego pojęcia (por. M. Rylski, Podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracowników na gruncie kodeksu pracy – teorie modelu legislacyjnego i ich konsekwencje prawne. Część II, PiZS 2015/2, s. 5–6).
W nawiązaniu natomiast do obowiązującego w naszym zakładzie ZUZP – u wskazujemy na brzmienie jego § 37 ust. 7: Pracownikowi Spółki, w przypadku podnoszenia kwalifikacji celem pozyskania licencji bądź świadectwa wymaganego specyfiką stanowiska pracy na czas szkolenia przysługuje dotychczasowe wynagrodzenie.
W związku z powyższym w ocenie naszej organizacji brak jest przesłanek do przyjmowania, iż na czas realizacji szkolenia i podnoszenia kwalifikacji zawodowych celem uzyskania uprawnień do wykonywania pracy na stanowisku maszynisty celowe i dopuszczalne jest - w świetle ww. regulacji ZUZP – obniżanie dotychczasowego wynagrodzenia ww. osób. ZUZP w cytowanym postanowieniu w żaden sposób nie ogranicza przewidzianej w nim zasady, czy też nie uzależnia stosowania tej zasady, od tożsamego stanowiska pracy tj. obecnie zajmowanego a takiego jakiego dotyczy podnoszenie kwalifikacji. Wymienione są natomiast wręcz okoliczności dotyczące uzyskania licencji bądź świadectwa koniecznego do wykonywania pracy na danym stanowisku, tak jak to jest
w przypadku pracy na stanowisku maszynisty. Brak także podstaw do przyjmowania innego rozumienia podnoszenia kwalifikacji zawodowych na gruncie kodeksu pracy i ZUZP. W świetle cytowanego postanowienia ZUZP zwracamy zatem uwagę, iż ewentualne obniżenie dotychczasowego wynagrodzenia ww. osobom, będzie potencjalnie sprzeczne z przepisami prawa pracy obowiązującymi u pracodawcy, a co za tym idzie zabieg taki będzie mógł być uznany za bezskuteczny. Zwracamy się zatem o honorowanie rozwiązań zawartych w układzie i umożliwienie podnoszenia kwalifikacji zawodowych przy zachowaniu dotychczasowych warunków płacy, na co strony wyraziły zgodę zawierając układ.